Loãng xương là một vấn đề sức khỏe toàn cầu đáng báo động, ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người, đặc biệt là phụ nữ và người cao tuổi. Bệnh đặc trưng bởi sự suy giảm mật độ và chất lượng xương, dẫn đến tăng nguy cơ gãy xương, gây tàn tật và giảm chất lượng cuộc sống.
KHÔNG PHẢI MUỐI – ĐƯỜNG MỚI LÀ THỦ PHẠM GÂY GIÒN XƯƠNG
Trong số các yếu tố nguy cơ, muối thường bị coi là "thủ phạm" của tình trạng loãng xương, chủ yếu do khả năng làm tăng bài tiết canxi qua nước tiểu. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây đã đưa ra góc nhìn hoàn toàn mới, chỉ ra rằng đường, chứ không phải muối, mới là "tinh thể trắng" tiềm ẩn nguy cơ lớn hơn đối với sức khỏe xương.
Mối quan hệ phức tạp của Muối và Sức khỏe Xương
Tiêu thụ natri clorua (muối) và protein dư thừa trong chế độ ăn uống được biết là làm tăng bài tiết canxi qua nước tiểu. Do đó, lượng muối cao được coi là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây loãng xương do tăng calci niệu. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng sự gia tăng bài tiết canxi này có thể được bù đắp bằng việc tăng hấp thu canxi từ chế độ ăn uống. Điều này có nghĩa là, cân bằng canxi tổng thể của cơ thể dường như không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi lượng natri nạp vào cao.
Thậm chí, một số nghiên cứu còn cho thấy mối liên hệ tích cực giữa lượng muối nạp vào cao hơn và mật độ khoáng xương cao hơn. Điều này có thể giải thích bởi vai trò của xương như một kho dự trữ natri, có thể giải phóng natri (cùng với magiê và canxi) để duy trì mức natri huyết thanh bình thường khi cần thiết. Hơn nữa, việc tiêu thụ quá ít muối (chế độ ăn ít muối) có thể dẫn đến hạ natri máu, một tình trạng điện giải phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi. Hạ natri máu không chỉ làm tăng nguy cơ té ngã và chấn thương mà còn có thể trực tiếp hoặc gián tiếp làm suy yếu xương thông qua việc kích hoạt hệ thống renin-angiotensin-aldosterone (RAAS) dẫn đến tăng hoạt động hủy xương, hoặc làm giảm hấp thu vitamin C (một vitamin quan trọng cho xương) do sự phụ thuộc của nó vào natri.
Đường: "Kẻ Ngụy Trang" gây hại cho Xương
Trái ngược với những lầm tưởng về muối, nghiên cứu đã chỉ ra rằng đường mới thực sự là yếu tố nguy cơ đáng lo ngại đối với sức khỏe xương. Việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể dẫn đến loãng xương thông qua nhiều cơ chế phức tạp:
- Tăng bài tiết canxi và magiê qua nước tiểu: Đường, đặc biệt là glucose và galactose, có thể làm tăng đáng kể lượng canxi và magiê bài tiết qua nước tiểu, cho thấy nhu cầu khoáng chất tăng lên sau khi tiêu thụ đường.
- Giảm hấp thu canxi ở ruột: Tiêu thụ đường quá mức có thể làm giảm hoạt động của vitamin D, một yếu tố thiết yếu cho quá trình hấp thu canxi ở ruột. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu canxi, ảnh hưởng đến quá trình hình thành xương.
- Suy yếu quá trình hình thành xương và tăng phân hủy xương: Đường có thể làm giảm sự tăng sinh của các tế bào tạo xương (osteoblast) – những tế bào chịu trách nhiệm xây dựng xương, đồng thời tăng cường hoạt động của các tế bào hủy xương (osteoclast) – những tế bào phá hủy xương. Điều này làm mất cân bằng giữa quá trình tạo xương và hủy xương, dẫn đến suy giảm khối lượng xương.
- Tăng tình trạng viêm và kháng insulin: Chế độ ăn nhiều đường có thể dẫn đến tình trạng viêm mãn tính và kháng insulin, cả hai đều có liên quan đến chất lượng xương thấp hơn và tăng nguy cơ loãng xương.
- Tăng tải axit thận: Quá trình chuyển hóa đường có thể tạo ra các sản phẩm phụ có tính axit, làm tăng tải axit cho thận, từ đó có thể ảnh hưởng đến cân bằng canxi trong cơ thể.

Việc tiêu thụ các loại đồ uống có đường, đặc biệt là nước ngọt, được nhấn mạnh là một trong những nguồn cung cấp đường bổ sung lớn nhất và có liên quan đáng kể đến nguy cơ gãy xương cao hơn, một phần do việc thay thế các loại đồ uống giàu canxi.
Thay đổi góc nhìn về phòng ngừa Loãng xương
Tóm lại, đã đến lúc chúng ta cần thay đổi cách nhìn nhận về các yếu tố nguy cơ gây loãng xương. Nghiên cứu này đã làm rõ rằng, không phải muối, mà chính đường mới là "tinh thể trắng" tiềm ẩn nhiều nguy cơ hơn đối với xương của chúng ta khi tiêu thụ quá mức. Để bảo vệ sức khỏe xương và phòng ngừa loãng xương, việc giảm lượng đường bổ sung trong chế độ ăn uống, thay vì quá tập trung vào hạn chế muối một cách không cần thiết, cần được ưu tiên hàng đầu.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. DiNicolantonio JJ, Mehta V, Zaman SB, O'Keefe JH. Not Salt But Sugar As Aetiological In Osteoporosis: A Review. Mo Med. 2018;115(3):247-252.
2. Harrington, M., & Cashman, K. D. (2003). High salt intake appears to increase bone resorption in postmenopausal women but high potassium intake ameliorates this adverse effect. Nutrition reviews, 61(5), 179.