Việc sử dụng các loại cây thơm ban đầu là một phần của y học thảo dược, có niên đại hàng ngàn năm và không giới hạn ở bất kỳ khu vực địa lý nào. Gần như mọi nơi trên thế giới đều có lịch sử sử dụng các loại cây thơm trong hệ thống chăm sóc sức khỏe của họ.
Lịch sử phát triển của tinh dầu và liệu pháp hương thơm (aromatherapy) là một hành trình dài, bắt đầu từ việc sử dụng các loại cây thơm trong y học cổ truyền cho đến sự tái sinh trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe hiện đại.
Việc sử dụng các loại cây thơm ban đầu là một phần của y học thảo dược, có niên đại hàng ngàn năm và không giới hạn ở bất kỳ khu vực địa lý nào. Gần như mọi nơi trên thế giới đều có lịch sử sử dụng các loại cây thơm trong hệ thống chăm sóc sức khỏe của họ.
Các chất thơm ban đầu được sử dụng dưới nhiều hình thức như xông hơi, hun khói, thuốc hít, thuốc xông, thuốc đắp, nước thơm, nước hoa và tắm.
Giai đoạn lịch sử cổ đại phải kể đến sự đóng góp của các quốc gia như Ấn Độ, Hy Lạp, Ả Rập.
Ấn Độ
Các chuyên luận y học tiếng Phạn đầu tiên, Charaka Samhita và Sushrata Sambita, có niên đại từ 2000 TCN, mô tả việc sử dụng 700 loại thực vật, bao gồm các chất thơm như gừng, ngò rí, quế, và gỗ đàn hương. Đặc biệt, Charaka Samhita đã mô tả quá trình chưng cất và ngưng tụ các loại dầu dễ bay hơi từ thực vật.
Hy Lạp
Theophrastus (học trò của Aristotle), khoảng 300 TCN, viết Enquiry into Plants, mô tả công dụng của nhiều loại hương liệu. Ông được coi là cha đẻ của thực vật học. Ông phát hiện ra rằng hoa nhài tỏa hương mạnh hơn vào ban đêm.
Kyphi nghiên cứu công thức hương liệu gồm 16 thành phần, được dùng như thuốc khử trùng, giải độc, làm dịu da, giúp ngủ, giảm lo âu và cải thiện giấc mơ.
Hippocrates (460 TCN) – “cha đẻ của y học” khuyên dùng tắm hương liệu để chữa bệnh phụ khoa và các rối loạn khác. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu tổng thể con người trong chữa bệnh, nhận biết tính kháng khuẩn của hương liệu, và khuyên dùng trong các trận dịch.
Dioscorides (100 SCN) viết De Materia Medica, nền tảng của y học thảo dược phương Tây, mô tả 700 loài thực vật, trong đó có húng quế, cỏ roi ngựa, bạch đậu khấu, hoa hồng, hương thảo và tỏi. Ông đề xuất ngải tây (tarragon) dùng cho nhiều bệnh, từ ung thư, hoại thư, sẩy thai đến rắn cắn.
Galen (130–200 SCN) là thầy thuốc của Hoàng đế Marcus Aurelius, hệ thống hóa việc nhận diện thực vật và mô tả hồ sơ năng lượng của cây thuốc, đặt nền móng cho sinh lý bệnh học hiện đại.
Tài liệu tham khảo
Bài viết được trích lược từ sách CLINICAL AROMATHERAPY Essential Oils in Healthcare (ấn bản thứ 3), NXB Elsevier (ISBN: 978-0-7020-5440-2, 2015).